Do pomiarów
ilościowych stosuje się spektrometrię
promieniowania gamma z użyciem detektora HPGe.
Wymagana zdolność rozdzielcza spektrometru, z
uwagi na złożony charakter badanych widm
promieniowania gamma, powinna być nie gorsza niż
2,5 keV dla 60Co (Eg = 1,33 MeV).
Zakres energii fotonów badanych radionuklidów
zawiera się w granicach: od 40 do 2620 keV.
(Energia fotonów linii promieniowania gamma
210Pb wynosi 46,5 keV, a energia 208Tl
= 2614,5 keV). Pożądanym jest, aby spektrometr
umożliwiał pomiar w tym zakresie energetycznym.
Detektor umieszcza się w niskotłowym domku
osłonowym, który zapewnia zmniejszenie,
przynajmniej o dwa rzędy wielkości, zewnętrznego
tła promieniowania gamma. Każda próbka jest
mierzona dwukrotnie.
Wstępny pomiar
próbki trwający 3000 s jest przeprowadzany
bezpośrednio po zakończeniu poboru próbki. Celem
tego pomiaru jest stwierdzenie ewentualnej
obecności radionuklidów pochodzenia sztucznego,
przy dolnym limicie detekcji wynoszącym 20 – 50
mBq/m3. Wyniki wstępnego pomiaru są
dostępne po około 1,5 godz od momentu
zakończenia poboru i zdjęcia filtru. Jeżeli
pomiar wstępny nie wykazał podwyższonej
aktywności radionuklidów pochodzenia sztucznego,
wówczas pomiar drugi (podstawowy – trwający
80.000 s) należy wykonać po 2 dobach licząc od
momentu zakończenia poboru. W ciągu tego czasu
ulegają rozpadowi osadzone na filtrze
krótkożyciowe pochodne radonu, których obecność
wpływa niekorzystnie na wartość dolnego progu
detekcji pozostałych radionuklidów.
Przygotowanie próbki do pomiaru podstawowego
polega na sprasowaniu jej do postaci krążka o
średnicy 51 mm i grubości od 4 do 8 mm (zależnie
od ilości zebranego pyłu).
Wielokanałowy
analizator amplitudy impulsów współpracuje z
komputerem wyposażonym w oprogramowanie
umożliwiające obliczenie stężeń radionuklidów
występujących w badanej próbce. Program ten
określa również dolne limity detekcji dla
zanieczyszczeń radionuklidami naturalnymi i
pochodzenia sztucznego. W oparciu o podstawowy
pomiar są określane stężenia każdego
radionuklidu występującego w badanym powietrzu.
|