Wersja polska English Version
Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej
 
 
Źródła promieniotwórcze

Źródło promieniotwórcze to materiał promieniotwórczy przygotowany do wykorzystywania jego promieniowania jonizującego w przemyśle, medycynie, rolnictwie, nauce. Nie przestrzeganie wymagań dla bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego lub niewłaściwe zabezpieczenie takich źródeł może prowadzić do trwałych uszkodzeń ciała, utraty zdrowia a nawet życia oraz skażeń środowiska.

Tzw. osierocone źródła, czyli takie, które zostały porzucone, zagubione, ukradzione, lub przesłane bez właściwych uprawnień powodowały i powodują wiele zagrożeń i szkód związanych z ich stopieniem w hutach metali (w tym w Polsce), nieumyślnym napromienieniem lub innym nieprzewidzianym. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, instytucji powołanej m.in. do kontroli materiałów jądrowych i bezpiecznego wykorzystania promieniowania jonizującego, najczęściej przejmowanym na Świecie źródłem promieniotwórczym jest cez.

Cez promieniotwórczy (Cs-137) ma szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach (radioterapia medyczna, sterylizacja, radiografia przemysłowa, bomba cezowa, pomiary grubości lub gęstości), ale jest go stosunkowo łatwo wykryć za pomocą urządzeń stacjonarnych lub innych do detekcji promieniowania gamma. Jednak nie każda przejęta próbka nielegalnie posiadanego cezu, czy innego pierwiastka jest promieniotwórcza i o tym powinny pamiętać służby biorące udział w systemie reagowania na tego typu zdarzenia przekazując informację mediom. Przekazanie informacji mediom np. że przejęto cez promieniotwórczy (Cs-137), gdy w rzeczywistości był to cez niepromieniotwórczy (Cs-133), przynosi więcej szkody niż pożytku.

 Radionuklid 

T½

Aktywność właściwa  [Bq/g]

 Emiter 

 Inne

Kobalt-60

Co-60

5.3 lat

 

4.07*1013

beta, gamma

Metal o wyglądzie zbliżonym do żelaza i niklu

Cez-137

Cs-137 

30.1 lat

3.26*1012

beta, gamma

B. miękki srebrzysto-biały metal, w temp. 28,39 °C przejmuje postać płynną

Stront-90

Sr-90

28.8 lat 

5.18*1012

beta

Srebrzysty, szybko przechodzący w żółtawy w wyniku utleniania

Iryd-192

Ir-192 

74 dni 

> 1.85 * 1011

beta, gamma

Srebrzysto- biały, bardzo twardy metal

Ameryk-241

Am-241

433 lat

 

1.26*1011

alfa, gamma

Srebrzysty metal

Kaliforn-252

Cf-252

2.7 lat

1.98*1013

alfa, neutron

Prawdopodobnie metaliczny, srebrzysto-biały

Rad-226

Ra-226

1600 lat

3.67*1010

alfa, beta, gamma

Czysty metal jest błyszcząco- biały, czernieje w powietrzu

Pluton-238

Pu-238

88 lat

 

6.4*1011 

alfa, gamma

 

Srebrzysty metal przechodzący w matowo-żółty

   

Copyright ©2008 CLOR, Wszystkie prawa zastrzeżone. Przy wykorzystywaniu materiałów wymagane jest podanie źródła.